Z tego artykułu dowiesz się jakie składki ZUS przedsiębiorąca opłaca za siebie, jakie są ulgi ZUS, ile wynoszą składki ZUS w 2025, co to jest Ulga na Start, co to jest Mały ZUS, co to jest Mały ZUS Plus
Jakie składki zapłacisz rozpoczynając działalność gospodarczą ?
Będąc przedsiębiorcą jesteś zobligowany do opłacania składek ZUS na własne ubezpieczenie a jeśli zatrudniasz pracowników stajesz się też płatnikiem składek na ubezpieczenia osób które zatrudniasz.
Generalnie składki ZUS dzielą się na:
składki na ubezpieczenie społeczne (emerytalna, rentowa, wypadkowa i dobrowolna chorobowa) + Fundusz Pracy (FP) i Fundusz Solidarnościowy (FS)
składkę na ubezpieczenie zdrowotne
W większości przypadków początkującemu przedsiębiorcy przysługują ulgi z tytułu składek ZUS.
Pamiętać należy, że ulgi te dotyczą jedynie składek na ubezpieczenie społeczne i FP/FS.
Składki na ubezpieczenie zdrowotne nie są przedmiotem niżej opisanych ulg.
6-7 miesięcy
tylko składka zdrowotna
Kod ubezpieczenia 05 40 XX
Przysługuje przedsiębiorcom, którzy po raz pierwszy prowadzą działalność gospodarczą lub rozpoczynają ją po raz kolejny po 5 latach od zawieszenia lub zamknięcia poprzedniej działalności.
Z ulgi tej mogą skorzystać osoby, które nie wykonują działalności na rzecz byłego pracodawcy, u którego w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym pracowali na etacie i wykonywali czynności wchodzące w zakres obecnie wykonywanej działalności.
Ulga na Start polega na zwolnieniu, przez 6 pełnych miesięcy od rozpoczęcia działalności, z płacenia składek na ubezpieczenie społeczne i FP/FS. Obowiązkowa jest jedynie składka zdrowotna.
Jeśli chcesz skorzystać z Ulgi na Start to warto rozpocząć działalność np. drugiego dnia miesiąca, gdyż ulga liczona jest przez pełne miesiące. Jeśli rozpoczniesz działalność np. 2 stycznia to okres ulgi będzie trwał do końca lipca - czyli prawie 7 miesięcy.
Pamiętaj jednak, że w tym czasie nie jesteś objęty ubezpieczeniami społecznymi, więc nie masz prawa do zasiłku chorobowego, nie odkładasz też na emeryturę czy rentę.
Płacisz tylko składkę zdrowotną, która jest uzależniona od dochodu i formy opodatkowania, od lutego 2025r wynosi ona nie mniej niż 314,69zł miesięcznie.
Więcej na temat Ulgi na Start znajdziesz na tej stronie:
24 miesiące
składka zdrowotna + preferencyjne składki na ubezpieczenie społeczne
Kod ubezpieczenia
05 70 XX
05 72 XX
Preferencja ta przysługuje przedsiębiorcom, którzy spełniają dwa warunki:
nie prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia obecnej działalności gospodarczej nie prowadzili innej pozarolniczej działalności, oraz
nie wykonują działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, u którego w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym pracowali na etacie i wykonywali czynności wchodzące w zakres obecnie wykonywanej działalności
Na czym polega ta preferencja?
Preferencyjny ZUS polega na obniżeniu przez 24 miesiące składek na ubezpieczenie społeczne, są one dużo niższe w porównaniu z tzw. Dużym ZUS-em. Podstawą jest 30% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym okresie.
Z preferencji można skorzystać po zakończeniu Ulgi na Start.
408,60zł bez chorobowego, lub
442,90zł z dobrowolnym chorobowym
+ składka zdrowotna - minimum 314,69zł.
Dodatkowo jeśli prowadzenie działalności gospodarczej jest jedynym tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, to nie opłacasz za siebie składek na FP i FS.
Wysokość Preferencyjnych składek ZUS jest uzależniona od kwoty minimalnego wynagrodzenia, dlatego wraz ze wzrostem płacy minimalnej wzrastają też Preferencyjne składki ZUS.
Po zakończeniu okresu, w którym płaciłeś preferencyjne składki, możesz przejść na standardowe (duże) składki lub – jeśli spełniasz warunki – opłacać Mały ZUS Plus.
Pamiętaj, że w okresie Preferencyjnego ZUS Twoje składki na ubezpieczenia społeczne są liczone od niskiej podstawy, w związku z tym kwota jaką odkładasz na ubezpieczenie emerytalne czy rentowe jest również niewielka. Możesz też dobrowolnie przystąpić do ubezpieczenia chorobowego, lecz kwota ewentualnego zasiłku będzie bardzo niska.
Więcej na temat Preferencyjnych składek ZUS znajdziesz na stronie:
36+12 miesięcy
składka zdrowotna + niższe, proporcjonalne do dochodu, składki na ubezpieczenia społeczne dla najmniejszych przedsiębiorców
Kod ubezpieczenia
05 90 XX
05 92 XX
Mały ZUS Plus jest dla przedsiębiorców którzy spełniają dwa warunki:
przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej przez cały poprzedni rok kalendarzowy nie przekroczyły 120.000,00zł
prowadzenie działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym przez nie mniej niż 60 dni kalendarzowych
Ograniczenia - z Małego ZUS Plus nie skorzystasz m.in w sytuacji gdy:
w ciągu 60 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej korzystałeś z Małego ZUS lub Małego ZUS Plus łącznie przez 36 miesięcy
spełniasz warunki do płacenia obniżonych składek na ubezpieczenia społeczne, od podstawy wynoszącej 30% minimalnego wynagrodzenia
Składki na ubezpieczenie społeczne są ustalane na podstawie średniego miesięcznego dochodu osiągniętego w poprzednim roku podatkowym.
Wysokość składki za 2025 rok ustalisz w oparciu o dochód z działalności gospodarczej uzyskany w 2024 roku. Tu znajdziesz kalkulator
Podstawa składki jaką zadeklarujesz nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku*, oraz nie może przekraczać kwoty 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego ustalonej na dany rok **
Jeśli obliczona przez Ciebie podstawa będzie niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia, to i tak obowiązuje Cię najniższa podstawa wymiaru składek w wysokości 30% minimalnego wynagrodzenia.
* W 2025 roku 30% płacy minimalnej to kwota 1399,80zł
** W 2025 kwota 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego wynosi 5203,80zł
Jeśli kontynuujesz w danym roku kalendarzowym działalność gospodarczą prowadzoną w poprzednim roku (w którym nie korzystałeś z małego ZUS) to aby zgłosić się w danym roku kalendarzowym do Małego ZUS+, powinieneś przekazać dokumenty wyrejestrowujące (ZUS ZWUA) i zgłoszeniowe do ZUS (ZUS ZUA) nie później niż do końca stycznia danego roku kalendarzowego, w którym chcesz skorzystać z ulgi. Natomiast gdy rozpoczniesz lub wznowisz prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie roku kalendarzowego, na dokonanie zgłoszenia do ubezpieczeń w ramach Małego ZUS+ masz tylko 7 dni liczonych od dnia rozpoczęcia/wznowienia działalności.
wynosi nie mniej niż:
408,60zł bez chorobowego, lub
442,90zł z chorobowym
+ składka zdrowotna - i minimum 314,69zł
O tym jak wyliczyć dochód i podstawę składek przeczytasz na rządowej stronie:
Kod ubezpieczenia
05 10 XX
05 12 XX
Jeśli wyczerpiesz okres ulg, to musisz zgłosić się do tzw. Dużego ZUS.
Kwota składek Dużego ZUS jest uzależniona od prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (wskaźnik ten podaje GUS) a minimalna podstawa wymiaru składek nie może być mniejsza niż 60% tego wynagrodzenia. Oczywiście zadeklarowana podstawa może być też większa - dobrowolnie możesz zadeklarować podstawę np. 80% przeciętnego wynagrodzenia. Skutkiem tego będą wyższe miesięczne daniny do ZUS, ale teoretycznie więcej odkładasz na emeryturę, czy zasiłek chorobowy. Nie jest możliwe podwyższenie podstawy wymiaru składki wyłącznie na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe (które należy do grupy ubezpieczeń społecznych) bez jednoczesnego podwyższenia podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych i wypadkowej.
Oczywiście to podwyższenie też ma swoje limity: roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w 2024 roku może wynosić maksymalnie 260.190,00zł. Miesięczna podstawa wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe nie może przekroczyć 21.682,50zł.
Minimum 1.646,47zł (lub 1.773,96zł z ubezpieczeniem chorobowym) + składka zdrowotna przynajmniej 314,69zł
Więcej na ten temat znajdziesz tutaj:
Jeśli prowadząc działalność pracujesz jednocześnie na etacie lub etatach to z JDG opłacasz obowiązkowo tylko składkę zdrowotną, ubezpieczenia społeczne są wtedy dla Ciebie dobrowolne.
Jest jeden warunek - Twój dochód z etatu lub etatów musi być na poziomie przynajmniej minimalnego wynagrodzenia. Nie jest wymagane, aby wynagrodzenie równe lub wyższe niż minimalne pochodziło z jednego etatu lub że wymiar etatu musi być pełen. Ważna jest suma wynagrodzenia, oraz to czy w przeliczeniu na okres miesiąca otrzymujesz wynagrodzenie równe lub wyższe niż minimalne wynagrodzenie, które stanowi podstawę do naliczenia składek społecznych.
Występuje wtedy tzw. zbieg tytułów ubezpieczeń ZUS
czytaj więcej:
Działalność gospodarcza i umowa-zlecenie, umowa agencyjna lub umowa o świadczenie usług
Działalność gospodarcza i jednoosobowy wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
Składka na ubezpieczenie zdrowotne jest zależna od dochodu i formy opodatkowania.
W przeciwieństwie do składek na ubezpieczenia społeczne nie ma tu specjalnie ulg czy zwolnień.
Oczywiście istnieją wyjątki, kiedy można zostać zwolnionym z opłacania tej składki, lecz w praktyce niewiele osób może z takiego zwolnienia skorzystać, dotyczy ono niektórych emerytów, rencistów i osób niepełnosprawnych o bardzo niskich dochodach.
W przeciwieństwie do ubezpieczeń społecznych, składka zdrowotna jest płacona od każdego z tytułów oddzielnie, nie występuje tu zbieg tytułów ubezpieczeń jaki w przypadku składek na ubezpieczenie społeczne. Przykładowo w sytuacji jednoczesnego bycia na etacie, prowadzenia JDG i bycia wspólnikiem spółki komandytowej trzeba odprowadzić aż 3 składki zdrowotne !
W przypadku osób, które wybrały skalę jako formę opodatkowania składka zdrowotna stanowi 9% dochodu z działalności gospodarczej. Przykładowo składka za listopad jest obliczana w oparciu o dochód osiągnięty w październiku. Składka ta nie może być jednak mniejsza niż 314,69zł ( w 2025r), nawet w przypadku osiągnięcia straty w danym miesiącu.
Składka nie stanowi kosztu uzyskania przychodu.
Liniowcy zapłacą składkę w wysokości 4,9% osiągniętego dochodu, tu również składka nie może być mniejsza niż 314,69zł (w 2025r) nawet w sytuacji osiągnięcia straty. Jak w przypadku skali podatkowej - przykładowa składka za listopad jest wyliczana na podstawie dochodu z października.
Jest tu pewne udogodnienie, gdyż zapłaconą składkę można zaliczyć w koszty lub odliczyć od podstawy opodatkowania. Każdego roku obowiązuje limit odliczenia - w 2025 jest to kwota 12.900zł
Osoby na ryczałcie płacą składkę w kwocie zależnej od poziomu uzyskanego przychodu.
W 2025 roku wygląda to następująco:
Roczny przychód do 60'000zł to składka 461,66zł miesięcznie
Roczny przychód powyżej 60'000zł do 300'000zł to składka 769,43zł miesięcznie
Roczny przychód powyżej 300'000zł to składka 1.384,97zł miesięcznie
Kwota stanowiąca równowartość 50% zapłaconej składki zdrowotnej podlega odliczeniu od przychodu.
Zajrzyj też na stronę: https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/001052
poglądowe podsumowanie w tabeli poniżej