Jak otworzyć działalność gospodarczą krok po kroku
Z tego artykułu dowiesz się jak zarejestrować działalność gospodarczą, jak wypełnić wniosek do CEIDG krok po kroku, wpis do CEIDG, jak wybrać kody PKD, jak zgłosić się do ubezpieczeń w ZUS, jak zarejestrować się do VAT, jak wypełnić wniosek VAT-R
Jak złożyć wniosek o otwarcie działalności
Działalność gospodarczą najłatwiej otworzysz wypełniając elektroniczny wniosek CEiDG-1 na stronie biznes.gov.pl, można też złożyć wniosek przez bankowość internetową wybranych banków.
Elektroniczny wniosek do CEiDG
Wniosek CEiDG-1 złożysz przez stronę, potrzebujesz profilu zaufanego, lub e-dowodu. W kolejnych krokach trzeba będzie wypełnić formularz on-line.
Składając wniosek zgłaszasz się jednocześnie do GUS, Urzędu Skarbowego, oraz jako płatnik składek w ZUS. Informacje z CEIDG zostaną automatycznie przekazane tym instytucjom.
Jeśli chcesz zobaczyć jak wygląda wzór wniosku (w pdf.)
zobacz tutaj.
Instrukcja wypełniania wniosku CEIDG
1. Rodzaj wniosku
Jeśli składasz wniosek po raz pierwszy zaznaczasz "Wniosek o wpis do CEIDG"
Jeśli później będziesz dokonywać zmian np. zmiana numeru konta, adresu, lub będziesz chciał/a zawiesić działalność to wybierasz "Wniosek o zmianę wpisu do CEIDG"
2. Dane wnioskodawcy
We wniosku należy podać swoje dane takie jak imię, nazwisko, PESEL, adresy, dane kontaktowe itp. Jeśli posiadasz już numery NIP i Regon możesz je uzupełnić. Jeśli nie posiadasz tych numerów (lub nie pamiętasz) zaznacz kwadracik "Nie posiadam". Wniosek CEIDG-1 jest jednocześnie zgłoszeniem do GUS i Urzędu Skarbowego, więc po zarejestrowaniu działalności gospodarczej NIP i Regon zostaną Ci nadane i umieszczone w Twoim wpisie w CEIDG automatycznie.
3. Adres zamieszkania
Uzupełnij adres faktycznego miejsca zamieszkania, nie jest on równoznaczny z adresem zameldowania, wykonywania działalności czy adresem do korespondencji. Te adresy uzupełnisz w dalszych krokach. Nie zapomnij o aktualizacji informacji adresowych w ciągu 7 dni od dnia zmiany adresu zamieszkania.
4. Dane do kontaktu
Podaj swoje dane kontaktowe, mogą być one widoczne publicznie w CEIDG, lub widoczne tylko dla urzędów - w tym celu zaznacz kwadracik "Sprzeciwiam się udostępnieniu danych kontaktowych w CEIDG"
5. Dane firmy
Nazwa firmy
Liczba pracujących
Data rozpoczęcia działalności
Kody PKD
Nazwa firmy
Twoja firma może mieć (lecz nie musi) nazwę własną tzw. "wyróżnik" występujący przed Twoim imieniem i nazwiskiem np. "Karo" Wyróżnik jest opcjonalny, obowiązkowe jest jedynie imię i nazwisko w nazwie jednoosobowej działalności gospodarczej.
Twoja firma może się nazywać "Karo Marek Nowak", lub po prostu "Marek Nowak"
Nazwa skrócona - pod tą nazwą twoja firma będzie widoczna w ZUS, nie musi ona zawierać imienia i nazwiska.
Liczba pracujących
W tej części należy zaznaczyć przewidywaną liczbę pracujących - jeśli będziesz pracować sam/a to wpisujesz "1"
Data rozpoczęcia działalności
Podaj zgodny ze stanem faktycznym dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej. Możesz wpisać datę wsteczną, bieżącą lub przyszłą. Przed wybraniem wstecznej daty rozpoczęcia działalności upewnij się że w ZUS/ KRUS czy Urzędzie Skarbowym, czy nie wystąpi konieczność składania dodatkowych deklaracji, oświadczeń lub sprawozdań po terminie.
Kody PKD
Kolejne pytanie odnosi się do kodów PKD - zakładając działalność musisz określić czym się będziesz zajmować, w tym celu należy wybrać odpowiednie kody PKD. Musisz wybrać przynajmniej jeden kod. Jeśli wybierzesz więcej kodów to jeden z nich jest oznaczony jako przeważający - np. jeśli zajmujesz się głównie usługami fryzjerskimi a dodatkowo świadczysz usługi krawieckie to wpisujesz kod przeważający PKD 96.02.Z, oraz w pozostałych kodach PKD 14.13.Z.
Kody można zmieniać, dodawać i usuwać w dowolnym momencie - jeśli zmieni się charakter wykonywanej działalności. Pamiętaj aby nie dodawać kodów "na zapas". Wpisz tylko te, które faktycznie charakteryzują Twoją działalność.
Kody PKD znajdziesz przy pomocy wyszukiwarki na tej stronie.
6. Adres do doręczeń
Wpisz adres do korespondencji, jest to obowiązkowe - na ten adres będą przychodzić ewentualne pisma i dokumenty z urzędów.
Można tu wskazać adres polski, zagraniczny, lub skrytką pocztową w Polsce.
Adres do doręczeń będzie widoczny dla każdego w wyszukiwarce CEIDG
Należy posiadać dokument potwierdzający tytuł prawny do lokalu podanego w tej sekcji, może to być np. akt notarialny, umowa najmu czy użyczenia.
Pamiętaj o aktualizacji tego adresu w CEIDG w ciągu 7 dni od dnia jego zmiany.
7. Stałe miejsce wykonywania działalności gospodarczej
Należy tu wpisać adres faktycznego wykonywania działalności, może być nim też Twoje mieszkanie, gdy np. pracujesz w domu. Jeśli charakter Twojej pracy nie jest związany z konkretnym adresem, ponieważ jesteś np. mobilnym konsultantem, lub świadczysz usługi u klientów to możesz zaznaczyć kwadracik "Brak stałego miejsca wykonywania działalności gospodarczej".
Brak stałego miejsca prowadzenia działalności oznacza, że do celów podatkowych i ubezpieczeniowych przyjęty zostanie Twój adres zamieszkania, a jedynym widocznym dla każdego adresem w wyszukiwarce CEIDG będzie Twój adres do doręczeń.
W przypadku określenia stałego miejsca wykonywania działalności ważne jest posiadanie dokumentu potwierdzającego prawo do tego lokalu, np. akt notarialny, umowa najmu czy użyczenia.
8. Dodatkowe stałe miejsce wykonywania działalności gospodarczej
Adres dodatkowego miejsca wykonywania działalności
Należy podać wszystkie pozostałe adresy prowadzenia działalności gospodarczej, np. biuro, sklep, magazyn.
Jednostka lokalna
Jednostka lokalna to np. oddział lub filia Twojego zakładu głównego, położona w innym miejscu niż siedziba główna. Taka jednostka tworzy zorganizowaną całość Twojego przedsiębiorstwa, czyli ma swój osobny adres, oraz pracuje w niej co najmniej jedna osoba. Dla adresów, które są jednostkami lokalnymi zgłoszonymi w GUS, musisz podać informacje dodatkowe. Jeśli we wniosku podasz dodatkowe miejsca prowadzenia działalności, to GUS automatycznie nada ci numer REGON na podstawie informacji z Twojego wniosku o wpis. Pamiętaj, aby we wniosku podać liczbę pracujących osób.
9. Podlegam obowiązkowemu ubezpieczeniu
Zgłoszenie do ZUS
KRUS
Zgłoszenie do ubezpieczeń ZUS - o składkach i ulgach ZUS przeczytasz w tym artykule.
W większości przypadków przedsiębiorca zgłasza się do ZUS, należy wybrać kod zgłoszenia. Jeśli korzystasz np. z Ulgi na Start wybierasz kod 05 40 XX
xx – piąta i szósta cyfra kodu dotyczy prawa do emerytury lub renty i oznaczenia stopnia niepełnosprawności.
Jeśli nie masz prawa do tych świadczeń albo orzeczenia o niepełnosprawności, wpisujesz 00.
Jeśli jednak masz prawo do emerytury lub renty albo posiadasz orzeczenie o niepełnosprawności, wpisujesz właściwy kod, zgodnie z instrukcją poniżej.
Piąta cyfra kodu ZUS
0 – jeśli nie masz ustalonego prawa do emerytury lub renty,
1 – jeśli masz ustalone prawo do emerytury,
2 – jeśli masz ustalone prawo do renty.
Szósta cyfra kodu ZUS
0 – jeśli nie posiadasz orzeczenia o niepełnosprawności,
1 – jeśli posiadasz orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności,
2 – jeśli posiadasz orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
3 – jeśli posiadasz orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności.
W celu wyboru odpowiedniego kodu skorzystaj z wyszukiwarki:
Zgłoszenia dokonuje się na formularzach:
ZZA - zgłoszenie tylko do ubezpieczenia zdrowotnego jak np. w przypadku Ulgi na Start, lub gdy jednocześnie pracujesz na etacie z przynajmniej minimalnym wynagrodzeniem.
ZUA - zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego i ubezpieczeń społecznych, np. preferencyjny ZUS lub duży ZUS
ZCNA - zgłoszenie danych o członkach rodziny dla celów ubezpieczenia zdrowotnego, np. gdy chcesz zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego swoje dziecko
Podczas wypełniania wniosku będzie trzeba podać kod zawodu:
Oświadczenia na potrzeby KRUS - będąc rolnikiem lub domownikiem
rozpoczynającym prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej możesz nadal podlegać ubezpieczeniu społecznemu w KRUS. Konieczne jest spełnienie kilku warunków - dowiedz się więcej:
Jestem ubezpieczony za granicą - Wybierz tę opcję, jeśli masz obowiązkowe ubezpieczenie społeczne i zdrowotne opłacane za granicą. Po wybraniu ubezpieczenia zagranicznego dostarcz do właściwego oddziału ZUS w Polsce dokument A1 (lub jego odpowiednik) potwierdzający, że posiadasz obowiązkowe ubezpieczenie społeczne i zdrowotne opłacane za granicą. Jeśli tego nie zrobisz - ZUS będzie wymagał zgłoszenia się do polskiego ubezpieczenia i opłacania składek. Jeśli zatrudniasz pracowników, możesz dołączyć do wniosku formularze zgłoszeniowe do ZUS
10. Oświadczenie
W tym kroku należy złożyć oświadczenie:
"Oświadczam, że wobec osoby, której wpis dotyczy, nie orzeczono
prawomocnie zakazów, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 13 -15 ustawy
z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności
Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy w zakresie
działalności gospodarczej objętej wpisem, oraz, że osoba, której wpis
dotyczy, posiada tytuł prawny do nieruchomości, których adresy są
wpisywane do CEIDG. Jestem świadomy odpowiedzialności karnej
za złożenie fałszywego oświadczenia."
11. Informacja o zawieszeniu działalności gospodarczej
Podczas rejestracji działalności gospodarczej możesz ją od razu zawiesić na czas określony (minimum 30dni) lub nieokreślony.
Możesz też od razu wyznaczyć datę wznowienia. Datę wznowienia wpisz w sekcji 12
Tę sekcję wypełnia się też w przypadku składania wniosku o zmianę wpisu w CEIDG w celu zawieszenia działalności.
12. Informacja o wznowieniu działalności gospodarczej
Podaj datę wznowienia. Działalność zostanie wtedy wznowiona w wybranym dniu bez konieczności składania dodatkowego wniosku o wznowienie. Jeśli nie wybierzesz żadnej daty - Twoja firma będzie zawieszona na czas nieokreślony, do momentu aż sam jej nie wznowisz lub nie zgłosisz likwidacji.
13. Informacja o zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej
Tę sekcję wypełnia się w przypadku składania wniosku o zmianę wpisu w CEIDG w celu likwidacji działalności gospodarczej.
14. Urząd skarbowy
Należy wpisać Urząd Skarbowy zgodny z Twoim adresem zamieszkania.
Jeśli mieszkasz za granicą to będzie to Urząd Skarbowy dedykowany dla osób mieszkających poza granicami kraju (po jednym w każdym województwie)
15. Oświadczenie o formie opłacania podatku dochodowego
We wniosku należy zaznaczyć jaką formę opodatkowania wybierasz:
zasady ogólne (skala)
podatek liniowy
ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Jeśli nic nie zaznaczysz to Twój dochód z działalności będzie automatycznie opodatkowany na zasadach ogólnych według skali podatkowej.
Informacje o tym jak wybrać optymalną formę opodatkowania znajdziesz w innym moim artykule "Jak wybrać optymalną formę opodatkowania ?"
16. Zawiadomienie o prowadzeniu ksiąg rachunkowych
Możesz złożyć zawiadomienie o wyborze prowadzenia ksiąg rachunkowych w następnym roku obrotowym. Aby złożyć zawiadomienie zaznacz: „Zawiadamiam, że w następnym roku obrotowym wybieram prowadzenie ksiąg rachunkowych”. Zawiadomienia nie składasz, gdy o prowadzeniu ksiąg rachunkowych poinformujesz w zeznaniu rocznym.
Do prowadzenia pełnej księgowości - ksiąg rachunkowych zobowiązane są między innymi osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki cywilne osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku, spółki jawne osób fizycznych, spółki partnerskie oraz przedsiębiorstwa w spadku, jeśli ich przychody netto za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej 2 mln euro. Limit przychodów za 2023 r. decydujący o powstaniu obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych od 1 stycznia 2024 r. wynosi 9.218.200,00zł.
Możesz oczywiście dobrowolnie prowadzić pełną księgowość, nawet jeśli Twoje przychody za poprzedni rok były niższe, niż 2 mln euro. Więcej na ten temat znajdziesz tutaj.
17. Prowadzenie dokumentacji rachunkowej
W tym miejscu należy zaznaczyć czy dokumentacja księgowa będzie prowadzona samodzielnie, czy przez biuro rachunkowe. W przypadku powierzenia czynności księgowych biuru rachunkowemu należy podać jego dane.
18. Zakład pracy chronionej
Jest to specjalny rodzaj działalności oparty na zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Nie wypełniaj tej sekcji, jeśli dopiero zakładasz działalność. Jeśli chcesz uzyskać status zakładu pracy chronionej (ZPCh) zobacz tutaj.
19. Adres miejsca przechowywania dokumentacji rachunkowej
Należy podać adres, pod którym będzie przechowywana dokumentacja rachunkowa: faktury, księgi lub inne ewidencje. Podaj adres biura rachunkowego jeśli przechowuje Twoje dokumenty.
20. Informacja o numerach identyfikacyjnych uzyskanych w innych krajach dla celów podatkowych lub ubezpieczeniowych
Podaj numery, które zostały ci nadane w innych krajach.
W razie potrzeby zgłoszenia większej liczby numerów identyfikacyjnych wypełnij formularz CEIDG-RB.
21. Informacja o rachunkach bankowych/rachunkach w SKOK
Należy podać numer rachunku bankowego na którym będą znajdować się środki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Jeśli nie jesteś VAT-owcem to generalnie nie masz obowiązku posiadania typowego konta firmowego i możesz w tym miejscu podać swój rachunek prywatny. Z praktyki jednak wynika, że przepisy w poszczególnych bankach nie zawsze pozwalają posługiwać się rachunkiem prywatnym do celów firmowych i jeśli zauważą aktywność typową dla firmy mogą zażądać założenia rachunku przeznaczonego dla przedsiębiorców.
Jeśli chodzi o czynnych podatników VAT to muszą oni posiadać konto firmowe, gdyż tylko takie konto może zostać umieszczone na "Białej Liście"
Po uzupełnieniu firmowego numeru rachunku bankowego w CEIDG nie musisz go nigdzie więcej zgłaszać, aby pojawił się na "Białej Liście"
Więcej na temat bycia czynnym podatnikiem VAT znajdziesz w artykule
Musisz mieć konto firmowe, jeśli:
• wartość jednej transakcji z innym przedsiębiorcą przekracza 15.000zł (nawet gdy podzielisz tę kwotę na kilka części czy rat)
• chcesz korzystać z mechanizmu podzielonej płatności (MPP)
• będziesz realizować transakcje objęte obowiązkowym MPP
Firmowy rachunek charakteryzuje się tym, że ma on z automatu przypisany "podrachunek" VAT, tam trafia VAT z np. płatności otrzymanych MPP Środkami z tego rachunku możesz zapłacić za zobowiązania podatkowe, ZUS lub przy płatności split-payment. Numeru tego "podrachunku" nie musisz zgłaszać w CEIDG, nie umieszcza się go też na fakturach sprzedaży.
Jeśli nie masz rachunku bankowego składając wniosek, to informację o rachunku uzupełnisz po założeniu działalności - składając wniosek o zmianę wpisu w CEIDG. Masz obowiązek poinformować o otwarciu i zamknięciu każdego rachunku bankowego związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą.
22. Adres do e-Doręczeń
Ta sekcja nie jest jeszcze aktywna, więcej o e-doręczeniach znajdziesz tutaj.
23. Informacja o małżeńskiej wspólności majątkowej
Należy zaznaczyć TAK/NIE lub można zrezygnować z odpowiedzi na to pytanie.
24. Forma prowadzenia działalności
Należy zaznaczyć formę działalności, czy jest to jednoosobowa działalność czy też spółka cywilna, lub oba jednocześnie.
25. Jestem wspólnikiem spółek cywilnych
Wypełnia się w przypadku zawieszenia / wznowienia działalności dotyczącego spółek cywilnych.
26. Udzielenie pełnomocnictwa
W tej sekcji możesz podać dane pełnomocników i zakres pełnomocnictwa. Będą one widoczne we wpisie. Pełnomocnictwo ustanowione w CEIDG nie upoważnia do działania w sprawach podatkowych.
27. Dołączam następujące dokumenty
Zaznacz odpowiednie kwadraciki - jakie formularze składasz wraz w wnioskiem, oraz podaj ich liczbę.
28. Informacja dotycząca przetwarzania danych osobowych w CEIDG
Zapoznaj się z treścią.
PODPIS
Jeśli składasz wniosek elektronicznie podpiszesz go profilem zaufanym lub podpisem kwalifikowanym.
Zgłoszenie do VAT, wniosek VAT-R, VAT-UE
Razem z wnioskiem o wpis do CEIDG możesz złożyć też jako załącznik formularz VAT-R
Zgłoszenia można też dokonać osobiście w Urzędzie, lub przez portal podatki.gov.pl
Razem z wnioskiem VAT-R można złożyć wniosek o rejestrację do VAT-UE
Do VAT rejestrujesz się jako:
podatnik VAT czynny, lub
podatnik zwolniony – możesz, ale nie musisz składać formularza VAT-R.
O tym kto musi rejestrować się jako czynny podatnik VAT przeczytasz w innym moim artykule: "Czy zostać VAT-owcem?"
Urząd Skarbowy ma obowiązek zweryfikować podane przez Ciebie dane a zwłaszcza adresy widniejące w zgłoszeniu. W ciągu kilku - kilkunastu dni od zgłoszenia (zależy od danego urzędu) skontaktuje się z Tobą urzędnik i poprosi o dokument potwierdzający prawo do lokalu, oraz ewentualnie krótki opis charakterystyki Twojej działalności. W niektórych miastach trzeba się liczyć nawet z osobistą wizytą urzędnika.
Instrukcja wypełniania formularza VAT-R
A. Cel i miejsce złożenia zgłoszenia
Cel złożenia - rejestracja
Naczelnik Urzędu Skarbowego - wybrać US zgodny z miejscem zamieszkania
Organ podatkowy oraz jego adres w państwie, w którym podatnik posiada siedzibę działalności gospodarczej - wypełniają podatnicy posiadający siedzibę działalności gospodarczej poza terytorium kraju
Kod kraju organu podatkowego - uzupełnij jeśli siedziba działalności jest poza terytorium Polski
Data wypełnienia zgłoszenia - wpisz datę wypełnienia formularza
Wniosek o potwierdzenie zarejestrowania podmiotu jako podatnika VAT - jeśli zaznaczysz "TAK" musisz wnieść opłatę 170zł za wydanie potwierdzenia
B. Dane podatnika
Rodzaj podatnika - w przypadku JGD zaznacz "osoba fizyczna"
Następnie trzeba podać dane personalne, adresy, NIP
C1. Okoliczności określające obowiązek podatkowy
Okoliczności - w zależności od sytuacji trzeba wybrać powód z jakiego rejestrujesz się do VAT
Obowiązek podatkowy u małych podatników - dotyczy wyboru / rezygnacji z metody kasowej. Informacje na czym polega metoda kasowa znajdziesz tutaj.
Deklaracje kwartalne - kwartalne rozliczanie VAT mogą wybrać mali podatnicy, jeżeli od chwili zarejestrowania do VAT minął okres 12 miesięcy, więc jeśli dopiero rejestrujesz się do VAT nie możesz składać deklaracji kwartalnych, będziesz składać deklaracje miesięczne.
Procedury szczególne - zaznacz odpowiednie kwadraciki jeżeli dotyczą Twojej działalności
C2. Informacje dotyczące składania deklaracji
Deklaracje miesięczne - jeśli dopiero rejestrujesz się do VAT będziesz składać deklaracje miesięczne. Kolejno należy podać miesiąc i rok za który zostanie złożona pierwsza deklaracja.
Deklaracje kwartalne - nie zaznaczasz
VAT-8 - deklarację VAT-8 wypełniają podatnicy zwolnieni podmiotowo z VAT z powodu limitu obrotu do 200.000,00zł rocznie, którzy dobrowolnie lub z obowiązku zarejestrowali się do transakcji unijnych (VAT-UE)
VAT-12 - deklaracje VAT-12 składane są przez podatników świadczących usługi taksówek osobowych, którzy wybrali opodatkowanie w formie ryczałtu.
C3. Informacje dotyczące wykonywania transakcji wewnątrzwspólnotowych
Dotyczy osób które chcą lub muszą zarejestrować się do VAT-UE
O tym kto musi dokonać rejestracji do VAT-UE przeczytasz tutaj
Dane podatnika lub osoby reprezentującej podatnika
Należy uzupełnić imię i nazwisko oraz dane kontaktowe
Pouczenie
Należy zapoznać się i zaakceptować pouczenie